Әзірбайжан делегациясының Алматыға сапары: қалдықтарды басқару саласында тәжірибе алмасу

2025 жылғы 6-7 ақпанда Алматы қаласында ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігімен, "Жасыл даму" АҚ және Алматы қаласы Экология және қоршаған ортаны қорғау басқармасымен бірлесіп ұйымдастырылған Әзербайжан Республикасы делегациясының сапары өтті. Сапардың мақсаты Қазақстанның қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы тәжірибесін зерделеу болды. Жұмыс кездесуі барысында экология және қалдықтарды қайта өңдеу мәселелері талқыланды.

Сапар Үлкен Алматы орманшылығына (Іле-Алатау МҰТП) барудан басталды. Делегация Аюсай орталығының жұмысымен танысты, онда табиғатты қорғау бастамалары туралы ақпарат ұсынылды. Делегация таулы шатқалда орналасқан көркем Аюсай сарқырамасына экскурсия өткізді.

Бұдан әрі делегация Green Recycle қоқыс сұрыптау кешеніне барды. Сапарға қатысушылар қатты тұрмыстық қалдықтарды қабылдаудан және бастапқы жіктеуден бастап қайта өңделетін шикізатты одан әрі кәдеге жарату үшін жөнелтуге дейінгі сұрыптау процестерімен егжей-тегжейлі танысты. Компания өкілдері кешенде қолданылатын заманауи қайта өңдеу технологиялары туралы айтып, қалдықтардың әртүрлі фракцияларын тиімді бөлуге мүмкіндік беретін автоматтандырылған сұрыптау желілерін көрсетті. Сапар соңында қонақтар Әзербайжанда осындай технологияларды енгізу перспективаларын талқылап, қазақстандық әріптестерімен тәжірибе алмасты.

Автомобиль шиналары мен резеңке бұйымдарын қайта өңдеуге мамандандырылған Altra Tyres кәсіпорнына барды. Қонақтарға өңдеудің негізгі кезеңдері көрсетілді: шиналарды сұрыптау және тазарту, механикалық ұсақтау, криогендік өңдеу, содан кейін резеңке чиптерге, металға және тоқыма талшықтарына бөлу. Соңғы нысан электронды және электр қалдықтарын кәдеге жаратуға мамандандырылған Technic Destroy кәсіпорны болды. Делегация ескі электрониканы бөлшектеу және қайта өңдеу әдістерін, сондай-ақ зиянды компоненттерді қауіпсіз жою механизмдерін зерттеді. Сапар барысында делегация қалдықтармен жұмыс істеудің қазақстандық тәжірибесін, қайта өңдеудің заманауи технологияларын және оларды қалалық инфрақұрылымға енгізуді егжей-тегжейлі зерделеді.

Сапардың келесі пункті Алматыдағы "АК Тәртіп" ЖШС контейнерлік алаңы болды. Компания қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесін жүзеге асырады. Делегация қалдықтарды жинау және сұрыптау процесімен, сондай-ақ қаладағы экологиялық жағдайды жақсартуға бағытталған шаралармен танысты. Содан кейін делегация макулатураны қайта өңдеуге маманданған "KZ Recycling" ЖШС өңдеу кешеніне барды. Компания өкілдері қағаз бен картонды қайта өңдеудің заманауи технологияларын көрсетті, сондай-ақ полигондардағы қалдықтарды азайтуға және қоршаған ортаға теріс әсерді азайтуға мүмкіндік беретін қайта өңдеу циклі туралы айтты.

Делегация компанияның инновациялық шешімдерді енгізуге бағытталған күш-жігерін жоғары бағалады, сондай-ақ өндірістік циклде қайта өңделген материалдардың үлесін ұлғайтуға және қайталама шикізат нарығын кеңейтуге мүмкіндік беретін тәсілдерді қарастырды. Бұл технологиялар мен тәжірибелер Әзірбайжанда қайта өңдеу жүйелерін одан әрі дамыту үшін пайдалы болуы мүмкін, бұл осы саладағы ең жақсы тәжірибелерді енгізуге үлгі болады.  Келесі компания шыны қалдықтарын өңдеумен айналысатын "QazaqGlass" ЖШС қайта өңдеу кешені болды. Сапар барысында делегация кәсіпорында белсенді қолданылатын әйнекті қайта өңдеудің заманауи технологияларымен танысты.

Компания әйнекті қайта өңдеу тұрақты дамудың маңызды элементі екеніне назар аударды, бұл процесс қалдықтарды азайтуға ғана емес, ресурстарды үнемдеуге де ықпал етеді. Сонымен қатар, компания әйнекті қайта өңдеу Қоршаған ортаны қорғау тұрғысынан маңызды екенін атап өтті, өйткені процесс атмосфераға көмірқышқыл газы мен басқа ластаушы заттардың шығарындыларын айтарлықтай азайтады.

Қорытынды аялдама - "EcoNetwork" экохаб, экологиялық мәдениетті дамытуға және қалдықтарды басқару саласында инновациялық шешімдерді енгізуге бағытталған жоба. Жобаның негізін қалаушы Е.В. Мұхамеджанов экологиялық технологияларды енгізу саласындағы тәжірибесімен бөлісіп, қоғам үшін орнықты дамудың маңыздылығы туралы айтты.

"Жасыл даму" АҚ алынған тәжірибені жоғары бағалайды және сапардың нәтижелері Әзірбайжанға қалдықтарды басқару жүйесін одан әрі жақсартуға көмектеседі деп санайды. Қазақстандық әріптестермен тәжірибе және білім алмасу Әзербайжанның қалалық инфрақұрылымында қалдықтарды қайта өңдеу мен экологияның тиімді әдістерін енгізуге мүмкіндік береді.